İş ve Sosyal Güvenlik Hukuku
İş yaşamı, yalnızca ekonomik ilişkilerle sınırlı olmayıp aynı zamanda bireylerin hak ve yükümlülüklerini doğrudan etkileyen, toplumsal yapının en önemli parçalarından biridir. Bu nedenle işverenler ile çalışanlar arasında doğabilecek her türlü uyuşmazlık, yalnızca taraflar arasında değil; daha geniş bir sosyal çerçevede önemli sonuçlar doğurabilir.
İş ve Sosyal Güvenlik Hukuku, hem bireylerin çalışma haklarını hem de işverenlerin yükümlülüklerini düzenleyen, sürekli güncellenen ve uygulaması detaylı olan bir hukuk dalıdır. YDC Hukuk Bürosu olarak, bu alanda işverenlere, çalışanlara ve kurumlara yönelik kapsamlı ve güncel hukuki danışmanlık hizmeti sunuyoruz.
İş Hukuku Nedir?
İş Hukuku, işçi ile işveren arasındaki bireysel veya toplu iş ilişkilerini düzenleyen, temelini 4857 sayılı İş Kanunu, 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu ve ilgili mevzuattan alan bir hukuk alanıdır. Aynı zamanda Anayasa, Borçlar Kanunu ve Yargıtay içtihatları da bu alana yön veren kaynaklar arasındadır.
Bu alanda karşılaşılan uyuşmazlıklar genellikle şu başlıklar etrafında şekillenir:
Haksız işten çıkarma ve işe iade davaları
Kıdem ve ihbar tazminatı talepleri
Fazla mesai, yıllık izin, hafta tatili ücretleri
İş kazaları ve meslek hastalıkları
Hizmet sözleşmelerinin hazırlanması ve feshi
Mobbing ve işyerinde psikolojik taciz
İş Sözleşmelerinin Hazırlanması ve İncelenmesi
İş ilişkisinin temelini oluşturan iş sözleşmeleri, tarafların karşılıklı hak ve yükümlülüklerini ortaya koyar. Sözleşmenin yazılı yapılması zorunlu olmasa da, ileride doğabilecek ihtilafların önüne geçmek ve ispat kolaylığı sağlamak açısından mutlaka yazılı olmalıdır.
İş sözleşmelerinde ücret, çalışma süresi, görev tanımı, işyeri kuralları, deneme süresi, rekabet yasağı ve gizlilik gibi hükümler açıkça belirtilmelidir. YDC Hukuk Bürosu, hem işverenler hem de çalışanlar için özel koşullara uygun iş sözleşmelerinin hazırlanması, mevcut sözleşmelerin denetlenmesi ve hukuka uygunluk açısından değerlendirilmesi konusunda hizmet sunar.
İşe İade Davaları
İşveren tarafından geçerli bir neden olmadan veya usulüne uygun bildirim yapılmadan sona erdirilen iş sözleşmeleri için çalışan, işe iade davası açabilir. Bu tür davalarda ilk olarak çalışanın belirsiz süreli iş sözleşmesine tabi olması, işyerinde en az 30 işçi çalışıyor olması ve çalışanın en az 6 aylık kıdeme sahip olması gereklidir.
İşe iade davası, feshin tebliğinden itibaren 1 ay içinde açılmalıdır. Mahkeme, feshin geçersizliğine karar verirse işverenin çalışanı yeniden işe alması veya tazminat ödemesi gündeme gelir. Sürelerin sıkı olduğu bu davalarda hukuki destek alınması, hak kayıplarının önüne geçer.
Kıdem ve İhbar Tazminatları
İş sözleşmesinin sona ermesiyle birlikte, çalışan bazı şartlar altında kıdem ve ihbar tazminatına hak kazanabilir. Kıdem tazminatı, çalışanın aynı işverene bağlı olarak en az bir yıl çalışması ve iş sözleşmesinin kanunda belirtilen şekillerde sona ermesi halinde ödenir. İhbar tazminatı ise işverene sözleşmeyi sonlandırmadan önce bildirim süresi tanınmadığında devreye girer.
Kıdem tazminatı hesaplamasında son brüt ücret esas alınırken, ihbar süresi çalışan kıdemine göre değişir. Bu alanda yapılan hesaplama hataları ve eksik ödemeler, taraflar arasında dava konusu olabilmektedir.
YDC Hukuk Bürosu olarak, kıdem ve ihbar tazminatı alacaklarının tespiti, arabuluculuk süreçlerinin yürütülmesi ve dava takibi konularında etkin hukuki destek sunmaktayız.
Fazla Mesai ve Ücret Alacakları
Çalışma saatleri, haftalık en fazla 45 saat olacak şekilde düzenlenmiştir. Bu sürenin üzerindeki çalışmalar, fazla mesai olarak değerlendirilir ve zamlı ücretle ödenmelidir. Ayrıca ulusal bayram ve genel tatil günlerinde çalışılan süreler için de ek ücret ödenmesi zorunludur.
Çalışanların en sık karşılaştığı sorunlardan biri, fazla mesai ücretlerinin ödenmemesi ya da eksik ödenmesidir. Bu tür alacaklar için önce arabuluculuk başvurusu yapılmalı, anlaşma sağlanamaması halinde dava yoluna gidilmelidir.
İş Kazası ve Meslek Hastalığı
İş yerinde ya da işe bağlı olarak gerçekleşen kazalar ve uzun süreli çalışma sonucu gelişen hastalıklar, hem ceza hukuku hem de iş hukuku kapsamında değerlendirilir. İşverenin yükümlülüklerini ihlal etmesi halinde, hem tazminat sorumluluğu hem de idari yaptırımlar gündeme gelir.
İş kazası halinde, işveren olayı SGK’ya 3 iş günü içinde bildirmekle yükümlüdür. İşçi veya yakınları, hem SGK’dan geçici iş göremezlik ödeneği hem de işverene karşı maddi ve manevi tazminat talebinde bulunabilir.
YDC Hukuk Bürosu olarak, iş kazası geçiren çalışanların haklarını koruyor, uzman görüşleriyle desteklenmiş tazminat davalarını titizlikle yürütüyoruz.
Sosyal Güvenlik Hukuku
Sosyal Güvenlik Hukuku, bireylerin sosyal risklere karşı korunmasını amaçlayan, kamu hukuku karakteri taşıyan bir alandır. Bu alandaki uyuşmazlıklar genellikle aşağıdaki konular etrafında şekillenir:
Hizmet tespit davaları
Bağ-Kur ve SGK prim borçları
Emeklilikte yaşa takılanlar (EYT) ile ilgili başvurular
Malullük ve ölüm aylıkları
Geçici ve sürekli iş göremezlik tazminatları
SGK denetimleri ve idari para cezalarına karşı itirazlar
Özellikle hizmet tespit davaları, çalışanların sigortasız veya eksik bildirimle çalıştırıldığı durumlarda gündeme gelir. Beş yıllık hak düşürücü süre içinde açılmalıdır ve tanık delili sıklıkla kullanılır.
Arabuluculuk Süreci
İş Mahkemeleri Kanunu uyarınca, iş hukukuna ilişkin alacak ve tazminat talepleriyle işe iade davalarında dava açmadan önce arabulucuya başvurma zorunluluğu vardır. Arabuluculuk sürecinde tarafların anlaşması halinde, dava süreci başlamadan sonuç alınabilir. Ancak anlaşma sağlanamazsa, düzenlenen tutanakla birlikte dava açma hakkı doğar.
YDC Hukuk Bürosu, arabuluculuk sürecini işçi veya işveren adına yürütmekte; her iki taraf için de en uygun çözümün sağlanmasına çalışmaktadır.
İşverenlere Yönelik Sürekli Danışmanlık
İşverenlerin iş hukukuna uygun hareket etmesi, hem iş barışını sağlamak hem de olası davalardan korunmak açısından büyük önem taşır. Bu kapsamda;
Personel özlük dosyalarının düzenlenmesi
İşe giriş-çıkış prosedürlerinin oluşturulması
Disiplin yönetmeliklerinin hazırlanması
Performans değerlendirme süreçlerinin yasal zemine oturtulması
SGK denetimlerine hazırlık
İş Sağlığı ve Güvenliği yükümlülüklerinin yerine getirilmesi
gibi birçok konuda sürekli danışmanlık hizmeti sunmaktayız.
İş ve Sosyal Güvenlik Hukuku, hem çalışan hem de işveren açısından ciddi yükümlülükler ve haklar içeren, hassas ve teknik bir hukuk alanıdır. YDC Hukuk Bürosu olarak, iş dünyasında karşılaşılan her türlü uyuşmazlığı çözüm odaklı ve yasal çerçevede ele alıyor; önleyici hukuk ilkesiyle müvekkillerimizin gelecekteki risklerini en aza indirmeyi hedefliyoruz.
Tüm iş hukuku ve sosyal güvenlik konularında uzman desteğine ihtiyaç duyduğunuzda bizimle iletişime geçebilirsiniz.